Dzieje literatury polskiej w zarysie. Tom 2

Warszawa: nakł. Gebethnera i Wolffa, 1908. — 520 s.Z pomiędzy rzeczy ojczystych literatura narodowa wysuwa się u nas na czoło. Płynie szerokim Icorytem; toczy swe fale, — rzeka jedna, wielka, niepodzielna, przez wieki, i zwierciedlą się w niej losy narodu, wysokość jego kultury i jej związek z Zacłiodem, zalety i uzdolnienie narodowe, nawet jego wady i przywary. Więc i dzieje tej literatury nęcą badacza i czytelnika: ten szuka w nich wyświetlenia warunków, w jakich dzieła znakomitsze powstawały, wpływów, jakie wywierały, tła umysłowego i dziejowego, z jakiego się wyłoniły; tamten, kusząc się o wystawienie tego wszystkiego, pragnąłby choć nieco z owych świetnych barw i blasków, jakimi się nasza literatura skrzy, sprowadzić na swą paletę, uwydatnić mieniącą się rozmaitość ludzi i czasów, dzieł i prądów, treści i stylów, szerzyć kult piękna, prawdy i dobra, tę nieskalaną dotąd służbę literatury naszej, nieść «przed narodem oświaty kaganiec !» I zjawiają się coraz nowe próby, rozmaite układem, wykonaniem, rozmiarami, dążące jednak do spólnego celu.